Wat is het dynamisch tarief of energiecontract?

Het dynamisch energiecontract, wat is het precies?

Dynamische tarieven voor elektriciteit (ook bestaand voor gas) zijn gebaseerd op een contract met je energieleverancier, waarbij je elektriciteitsverbruik per uur wordt gefactureerd. De tarieven variëren volgens het evenwicht tussen vraag en aanbod op de Belgische elektriciteitsmarkt, waarbij de prijzen één dag op voorhand worden vastgelegd en gecommuniceerd.

Met een dynamisch tarief variëren de elektriciteitskosten van uur tot uur, afhankelijk van het verbruik in België. In het algemeen zijn de prijzen lager wanneer de productie van hernieuwbare energie hoog is of de vraag laag, zoals 's middags of 's nachts, wat kan helpen om je uitgaven te verlagen. Dit type prijsregeling vereist uiteraard het gebruik van een slimme meter.

Wat zijn de verschillende soorten tarieven voor elektriciteit?

dynamisch tarief energiecontract

Vast tarief

Bij een vast tarief wordt de prijs per kilowattuur (kWh) vooraf bepaald en blijft deze constant tijdens de duur van het contract. Dit type tarief fluctueert niet met veranderingen op de energiemarkt en biedt financiële stabiliteit. Het is echter vaak duurder dan variabele of dynamische tarieven.

Variabel tarief

Bij een variabel tarief daarentegen wordt de energieprijs aangepast aan de marktschommelingen. Deze prijs wordt maandelijks of driemaandelijks herzien, afhankelijk van de prijzen op de elektriciteitsbeurs. Met dit tarief heeft het precieze moment van je verbruik (uren of dagen) geen directe invloed op je factuur, maar blijft het totale bedrag onvoorspelbaar.

Dynamisch tarief

Het dynamische elektriciteitstarief is recenter en nog niet wijdverspreid, en past een prijs toe die elk uur verandert afhankelijk van de beschikbaarheid van elektriciteit. De prijzen zijn meestal lager wanneer er een overvloed aan hernieuwbare energie is, vooral tussen 13.00 en 17.00 uur, of wanneer de vraag laag is, zoals 's nachts.

Om van dynamische elektriciteitsprijzen te kunnen gebruik maken, heb je een slimme meter nodig die je verbruik in realtime kan volgen. Je moet ook toestemming geven aan je netwerkbeheerder om de gegevens van je elektriciteitsmeter door te sturen naar je energieleverancier.

Dit type van tarief is interessant als je je verbruik kunt afstemmen op goedkopere periodes waarin er een overvloed aan hernieuwbare elektriciteit is, bijvoorbeeld wanneer de zon schijnt of de wind waait, door je apparaten die het meeste energie verbruiken op die momenten te gebruiken.

Rekenvoorbeeld van een dynamisch tarief

De berekening van een dynamisch tarief is gebaseerd op energieprijzen die vooraf zijn vastgesteld op de Europese elektriciteitsbeurs EPEX SPOT, gecombineerd met de vaste kosten en marges van de leverancier.

(0,11 × EPEX SPOT) + 0,15.
Laten we aannemen dat de indexeringsformule in je contract als volgt is gedefinieerd :

EPEX SPOT uurkoersen op een bepaalde dag :

De kosten voor dit uur worden als volgt berekend :
Tussen 13.00 en 17.00 uur: de prijs is € 30/MWh.

0,11 × 30 = 3,3 eurocent per kWh.
Toevoeging van vaste kosten* : 3,3 + 0,15 = 3,45 eurocent per kWh.
Met BTW van 6 % : 3,45 × 1,06 = 3,657 eurocent per kWh.

De kosten voor dit uur worden als volgt berekend :
Tussen 19.00 en 21.00 uur: De prijs stijgt naar €170/MWh.

0,11 × 170 = 18,7 eurocent per kWh.
Toevoeging van vaste kosten* : 18,7 + 0,15 = 18,85 eurocent per kWh.
Met BTW van 6 % : 18,85 × 1,06 = 19,981 eurocent per kWh.

*Netkosten, transportkosten, etc...

In dit voorbeeld is de elektriciteitsprijs 's middags bijna vijf keer goedkoper dan 's avonds.

Je kunt aanzienlijk besparen door je gewoonten aan te passen door energieverslindende apparaten (wasmachine, elektrische auto) in perioden met lagere prijzen te gebruiken.

Volgens gegevens van de Vlaamse energieregulator bedroeg de gemiddelde uurprijs in 2023 97 euro per MWh (9,7 eurocent per kWh)

Les avantages d’un tarif dynamique de l’énergie

Met een dynamisch tarief betaal je een prijs die direct gebaseerd is op marktschommelingen, zodat je gegarandeerd een eerlijke prijs krijgt voor de verbruikte elektriciteit.

Dit type tarief is vooral voordelig voor huishoudens met energie-intensieve apparaten, zoals een elektrische auto, warmtepomp of huishoudbatterij, op voorwaarde dat ze hun verbruik kunnen programmeren op de minst dure momenten. Dit kan de energierekening aanzienlijk verlagen, vooral wanneer de prijzen uitzonderlijk laag of zelfs negatief worden.

De nadelen van een dynamisch energietarief

Een dynamisch tarief vereist een actiever beheer dan een vast of variabel tarief. Als consument moet je schommelingen in de energieprijzen in de gaten houden en je verbruik daarop afstemmen. Als je energie-intensieve apparaten gebruikt zonder rekening te houden met uurschommelingen, vooral op momenten dat de tarieven hoog zijn, kan dit je elektriciteitsrekening aanzienlijk verhogen.

Het ideale is om meer te verbruiken tijdens de uren met de laagste prijzen en om het gebruik van energieverslindende apparaten te beperken tot de duurste uren. Om dit beheer te vereenvoudigen, kunnen intelligente systemen zoals een slimme laadpaal, het verbruik op de goedkoopste momenten programmeren.

Voor eigenaars van zonnepanelen kan de situatie complex zijn. Hoewel ze hun eigen elektriciteit kunnen produceren tijdens de uren dat de prijzen over het algemeen laag zijn, varieert het teruglevertarief ook naargelang het tijdstip van de dag. In sommige gevallen kan het negatief worden, waardoor je gedwongen wordt om te betalen voor elektriciteit die aan het net wordt geleverd. Met dit punt moet dus rekening worden gehouden in het algemene energiebeheer en om ervoor te zorgen dat het teruglever tarief niet te hoog is. Op dit moment zorg je dus best dat je zelfverbruik maximaal is en dat je overschot opslaat in een batterij.

Samenvatting van de voordelen van dynamische prijsstelling

Je betaalt de werkelijke prijs op basis van de energiemarkten, zonder extra marge gekoppeld aan risico's voor de leverancier.
Er zijn aanzienlijke besparingen mogelijk als je je verbruik kunt aanpassen aan de uren waarop elektriciteit goedkoper is.
Sommige leveranciers bieden intuïtieve toepassingen om prijzen te controleren en je verbruik te optimaliseren.
Dit stimuleert een meer verantwoorde consumptie door het gebruik van beschikbare hernieuwbare energie te bevorderen.

Samenvatting van de nadelen van dynamische prijsstelling

Momenteel alleen beschikbaar voor consumenten in Vlaanderen.
Vereist actief beheer van je verbruik en aanpassing aan prijsschommelingen per uur (of via een slim systeem).
Kan de aanschaf van intelligente apparatuur vereisen (zoals energiebeheersystemen of automatische oplaadstations).

In welke regio's zijn dynamische energietarieven beschikbaar?

Vlaanderen

Vlaanderen is momenteel de enige regio in België waar het mogelijk is om te kiezen voor een dynamisch energietarief. Dit wordt mogelijk gemaakt door het feit dat meer dan de helft van de Vlaamse huishoudens uitgerust is met slimme meters, een essentiële voorwaarde om van dit type tarief te kunnen genieten.

Wallonië

Netwerkbeheerder ORES verwacht in de zomer van 2025 technisch klaar te zijn om dynamische tarieven aan te bieden, aangezien de uitrol van slimme meters, een essentiële voorwaarde om van dit type contract te kunnen profiteren, nog aan de gang is.

Brussel

De uitrol van dynamische tarieven verloopt daar trager. Deze contracten zullen pas beschikbaar zijn aan het einde van het eerste kwartaal van 2025, zodra de nodige infrastructuur operationeel is.

Bieden alle energieleveranciers een dynamisch energiecontract?

Elke leverancier met meer dan 200.000 klanten is verplicht om een dynamisch energiecontract aan te bieden aan consumenten met een slimme meter, ongeacht hun regio. Dit hangt vooral af van de beschikbaarheid van deze meters in elk huis.

Welke energieleveranciers bieden dynamische tarieven aan in België?

Sinds 2021 hebben verschillende energieleveranciers zich gepositioneerd om dynamische elektriciteitscontracten aan te bieden, voornamelijk in Vlaanderen.

Engie is de eerste leverancier die in 2021 een dynamisch elektriciteitsaanbod heeft gelanceerd. Andere leveranciers zoals Eneco, Luminus en Bolt bieden ook dynamische tarieven aan. Ze bieden ook toepassingen om maximaal te besparen op je factuur. Deze tools bieden met name de mogelijkheid om energieverslindende apparaten, zoals oplaadpunten voor elektrische auto's, zo te programmeren dat ze automatisch werken tijdens de uren dat de elektriciteit het goedkoopst is.

De meeste leveranciers publiceren details over hoe hun dynamische tarieven werken op hun websites, evenals bijgewerkte dagprijzen.

Besluit: Is een dynamisch elektriciteitstarief iets voor jou?

Een dynamisch energiecontract is niet voor iedereen weggelegd en je moet goed nadenken voordat je je eraan verbindt. Als je al een slimme meter hebt maar aarzelt om voor dit type tarief te kiezen, ga dan eerst na of je een aanzienlijk deel van je elektriciteitsverbruik kunt verschuiven naar de uren met de laagste prijzen, meestal tussen 13.00 en 17.00 uur of tijdens perioden met weinig vraag, zoals 's nachts. In het laatste geval is een thuisbatterij in combinatie met zonnepanelen zeer nuttig en in veel gevallen de eerste stap.

Wanneer is een dynamisch elektriciteitstarief niet de moeite waard?

Je kunt de verdeling van je elektriciteitsverbruik over de dag analyseren bij je netbeheerder. Als een groot deel van je verbruik tijdens piekuren gebeurt en je je gewoonten niet kunt aanpassen, is een dynamisch tarief niet aan te raden.

Bovendien hebben mensen met een nachtmeter voor opslagverwarming over het algemeen geen toegang tot een dynamisch tarief van de meeste energieleveranciers.

Wanneer is het dynamisch tarief voordelig?

Een dynamisch tarief voor je elektriciteit kan interessant zijn als je een groot deel van je verbruik kunt concentreren in periodes met de laagste prijzen, omdat het verschil tussen lage en hoge tarieven aanzienlijk kan zijn. Door je electrische wagen op te laden of door je cv-ketel, vaatwasser of wasmachine zo te programmeren dat deze tussen 13.00 en 17.00 uur draait, kun je je kosten aanzienlijk verlagen.

dynamisch tarief en zonnepanelen

Tot slot is het belangrijk op te merken dat een dynamisch tarief alleen betrekking heeft op de prijs van de energie zelf en niet de vaste kosten.